"Ermənistan qaçqın mövzusunda israrlıdırsa, öncə Qərbi Azərbaycana qayıdış barədə müzakirələrə başlamalıyıq"
Ermənistan hökumətinin Qarabağdan bu ölkəyə getmiş ermənilərə qaçqın statusu verməsi pis hesablanmış siyasi gedişdir və İrəvana baha başa gələcək.
Bunu Milli Məclisin deputatı Bəhruz Məhərrəmov bildirib.
Deputat deyib ki, aydındır ki, Ermənistan Vətən müharibəsi və lokal xarakterli antiterror tədbirlərinin ardınca Azərbaycana münasibətdə bütün təsir rıçaqlarından məhrum olub: “Artıq nə Azərbaycanın torpaqları işğal altında deyil, nə Ermənistan ordusunun hissələri Qarabağda qalmayıb, nə də separatçı rejim “fəaliyyət göstərmir”. Belə olan halda İrəvan sülh prosesinə köklənməkdənsə, əlavə rıçaqlar axtarışındadır və Qarabağdan köçənlər Paşinyan iqtidarı üçün uğurlu "alət" kimi görünür. Bu mənada, İrəvan Qarabağdan getmiş ermənilərə qaçqın statusu verməklə Azərbaycanı etnik təmizləmədə günahlandırmaq və ölkəmiz əleyhinə təzyiq mühiti formalaşdırmaq niyyətindədir. Bu, eyni zamanda maddi cəhətdən də “perspektivli” ideyadır, çünki qaçqınlara yardım adı ilə xaricdən böyük həcmdə ianələr, yardımlar hesabına daimi “pul axını” təşkil etmək mümkündür və Ermənistanın isə "məzlumu" oynamaqla bu sahədə kifayət qədər təcrübəsi var. Lakin qeyd etdiyimiz kimi, situasiya Paşinyan və komandasının düşündüyündən çox daha mürəkkəbdir. İlk olaraq ona görə ki, Ermənistanın bu ideyası hüquqi cəhətdən əsassızdır və fiaskoya məhrumdur. Belə ki, Qaçqınların statusu haqqında 1951-ci il Konvensiyasında "qaçqın" anlayışı təsbit olunur və hər hansı şəxsin bu kateqoriyadan sayılması üçün o, irqi, dini əlamət, müəyyən sosial qrupa mənsubiyyət və ya siyasi əqidə üzündən təqib qurbanı olmalıdır. Lakin Azərbaycan istər Vətən müharibəsində, istərsə də lokal antiterror tədbirləri zamanı beynəlxalq humanitar hüququn prinsiplərini rəhbər tutub. Antiterror tədbirlərindən dərhal sonra xalqa müraciəti zamanı Prezident İlham Əliyev rəsmən bəyan etdi ki, “kriminal Ermənistan rejimi tərəfindən törədilmiş cinayətlərə baxmayaraq, biz erməni xalqını bu cinayətlərdə heç vaxt günahlandırmamışıq. Xocalı soyqırımında, şəhərlərimizin, kəndlərimizin dağıdılmasında, qəbirlərin qazılmasında biz erməni xalqını günahlandırmamışıq”. Yəni Azərbaycan üçün hədəf ermənilər yox, işğal, terror, və separatizm olub. Eyni zamanda Azərbaycan ən ali səviyyədə qanuni şəkildə Qarabağda yaşayan və bundan sonra Azərbaycan qanunları çərçivəsində yaşamağa hazır olan ermənilər üçün digər vətəndaşlarımızın sahib olduğu haqq və hüquqların təminatını verib”.
Bəhruz Məhərrəmov qeyd edib ki, ermənilər məhz separatçı rejimin və Ermənistanın təhriki ilə Qarabağı könüllü formada, heç bir maneə və təhdidlə üzləşmədən tərk edib: “Belə olan halda hansısa təqib halı, yaxud təqib qurbanı barədə danışmaq mümkün deyil. Eyni zamanda köçənlərin, demək olar ki, böyük əksəriyyəti Ermənistan pasportuna malikdir və bu fakt özü də qaçqınlıq elementini sıradan çıxarır. Digər tərəfdən, Ermənistan hökuməti 100 min qaçqından danışır, lakin bu əslində İrəvanın özünün əleyhinə yeni anti-Ermənistan arqumentləri meydana çıxarır. İlk növbədə, kifayət qədər mötəbər mənbələr deməyə əsas verir ki, işğal dövründə Yaxın Şərqdən təxminən 30 min insan beynəlxalq cinayət hesab edilən qanunsuz məskunlaşma yolu ilə Qarabağa yerləşdirilmişdir ki, indi əraziləri tərk edən o ermənilər heç bir formada qaçqın sayıla və qanunsuz məskunlaşma cinayətinin subyektləri olan bu cür şəxslərin mülkiyyət hüququ tanına bilməz. Habelə Ermənistana “qaçanların” arasında Azərbaycana münasibətdə sülh və insanlıq əleyhinə, o cümlədən müharibə cinayətləri törətmiş xeyli sayda cani var ki, Qaçqınların statusu haqqında 1951-ci il Konvensiyasının 1-ci maddəsinin “E” hissəsinin "a" bəndinə əsasən, "sülh əleyhinə cinayətlər, hərbi cinayətlər və ya insanlıq əleyhinə cinayətlər barədə tərtib olunmuş beynəlxalq aktlarda həmin cinayətlərə verilmiş tərifə uyğun olaraq bu cür cinayətlər törətmiş şəxslər" qaçqın hesab edilə bilməz. Bundan başqa, Bakıda istintaq altında olan separatçıların keçmiş rəhbərlərinin ifadələrindən də bir daha təsbit olunur ki, Qarabağda Ermənistan ordusunun 15 minə yaxın hərbçisi öz ailə üzvləri ilə birlikdə yaşayıb ki, ümumilikdə bu, 30-40 min insan deməkdir”.
Deputat vurğulayıb ki, bütün bunların fonunda Sovet Azərbaycanının vətəndaşı olmuş və o zamandan Qarabağda yaşamış, hazırda isə Ermənistana köçən ermənilərin sayı təxminən 35 mini ötmür: “Lakin bu şəxslərə münasibətdə də hər hansı təqib, təhdid və təzyiq olmadığı üçün Ermənistan anlamalıdır ki, beynəlxalq təsisatlara yalan statistika və hüquqi əsası olmayan siyahılar və iddialar təqdim edib aldatmaqla əslində özünü pis vəziyyətdə qoyacaq. İndiki məqamda regionda aktual və əsaslı olan yeganə qaçqın problemi Qərbi Azərbaycandan olan soydaşlarımızın da öz torpaqlarına qayıtmaq hüququnun təmin olunması məsələsinin hələ də açıq qalmasıdır. Əgər Ermənistan qaçqın mövzusunda israrlıdırsa, öncə 300 mindən artıq soydaşımızın İrəvan şəhəri özü başda olmaqla, Qərbi Azərbaycana qayıdışı barədə müzakirələrdən başlamalıyıq”./APA